Eigenlijk weten we het wel, de mens hoort in harmonie met de natuurlijke cyclus van de natuur te leven. In de winter dwingt de koude en donkerte ons om te vertragen. Deze tijd van het jaar laat je bezinnen, je energie opbouwen en je krachten sparen. In de filosofie van de Chinese Geneeswijze (CM) zijn er vijf fasen: hout, vuur, aarde, metaal en water. Ze beschrijven hoe de verschillende aspecten in de wereld om ons heen zich tot elkaar (en ons) verhouden.
De Winter hoort bij de fase Water, en is gekoppeld aan de Nieren en de Blaas. De Nieren worden gezien als de bron van alle energie (Qì) in ons lichaam. Ze slaan alle reserve Qì op zodat deze aangesproken kan worden in tijden van stress, grote veranderingen, voor herstel, het voorkomen van ziekte, en om mooi oud te worden. In de winter moeten we goed voor onze Nier Qì zorgen, want de bodem is in zicht. Daarom verlangt het lichaam naar rust, bezinning, behoud en opslag. De winter is vaak een tijd van stilte (denk aan Kerst) en rust (denk aan de winterslaap), waarin de energie wordt bewaard en opgeslagen. Water is een van de krachtigste fasen, het kan met dodelijke snelheid en kracht bewegen, maar het is ook geduldig. Het kan een hoekige steen helemaal rond en glad maken door er jarenlang overheen te stromen. En het kan verstillen als ijs. Al deze verschijningsvormen tonen een flexibiliteit en een ‘go with the flow’. Water past zich aan, is stil, geduldig maar ook onwrikbaar, vastberaden en niet te stoppen.
Associaties in de Chinese Geneeswijze met de Winter
| Element – Water | Yin Orgaan - Nieren | Yang Orgaan – Blaas |
|---|---|---|
| Smaak – Zout | Zintuig – Gehoor | Geluid – Kreunen |
| Kleur – Donkerblauw | Emotie – Angst / Verlangen | Ontwikkelingsfase – Contemplatie |
| Weefsel – Botten | Klimaat – Koud | Helende klank – sjweeee… |
Angst – de emotie van de Nieren
De winter herbergt twee verschillende emoties, ten eerste is er de angst voor buiten, de koude en de angst dat de voorraden niet voldoende zullen zijn. Vroeger was dit een serieuze angst voor de hongerdood. De Yang zijde van de emotie is de wilskracht. De Nieren zijn dan ook de zetel van de wil, de drijvende kracht achter ideeën, wensen en idealen. De wil maakt dat de plannen die je maakt, uitgevoerd worden ondanks tegenslag en tegenwerking. De wil biedt al een vooruitzicht op de komende Lente. De Nei Jing, een Chinese klassieke tekst, (zie het citaat bovenaan) geeft als advies om in de winter vroeg te gaan slapen en later op te staan. Wanneer je later opstaat heeft de zon de lucht al een beetje opgewarmd. Hierdoor bewaar je jouw Yang Qì om jezelf te kunnen verwarmen in de kou. Ga vroeg naar bed, zoveel mis je niet. Neem de extra rust, en probeer die winterslaap eens uit. De koude van de winter kan je lichaam binnendringen door tocht, als verkoudheid en hoofdpijn. Acupunctuur tijdens de seizoens-overgangen is een prima ondersteuning voor je om beter om te kunnen gaan met de energie van het komend seizoen. Ze helpen in tijden van stress, ondersteunen herstel en versterken de weerstand. De behandelingen voeden je Nier Qì en voorkomen dat je ziek wordt en vermeerderen je vitaliteit.
Voedsel in de winter
Eet warme, hartige soepen, volle granen en geroosterde noten, die je kern verwarmen en je voeden. Ga vroeg slapen, rust goed uit en blijf warm. Verbruik zo min mogelijk energie. Vanuit de TCM is het vooral belangrijk om je rug, nek en de borstkas bedekt te houden wanneer je naar buiten gaat. Binnenshuis houd je je voeten warm. Draag slippers, koude trekt gemakkelijk omhoog. Dit is vooral van belang voor vrouwen met PMS of een kinderwens.
Zelf doen
Om de winter goed door te komen en energiek de Lente in te kunnen gaan de volgende tips:
- Water – Drink door de dag heen genoeg water, op kamertemperatuur. Vermijd koude dranken.
- Niervormige voeding – Zwarte, bruine en kidney bonen zijn voorbeelden van voedsel dat voedt en goed is voor de Nieren.
- Blauwe en Zwarte voeding – De kleuren blauw en zwart corresponderen met het Water element van de Nieren, en ze versterken het Water aspect. Eet bosbessen, zwarte bessen en moerbei bessen.
- Zaden – Vlaszaad, pompoenpitten, zonnebloempitten en zwarte sesamzaadjes hebben een verbinding met vruchtbaarheid en groei, die onder de verantwoordelijkheid van de Nier Qì vallen.
- Vermijd rauwkost, dit verkoelt het lichaam. Eet warme, hartige soepen, volle granen en stoom je groentes i.p.v. ze rauw te eten.
- Eet geroosterde noten (vooral walnoten en kastanjes zijn goed voor je Nier Qi), pompoen, wortels, donkergroene bladgroente, komkommer, selderie stengels, kidney beans en stamppotten.